Ülkemizin çeşitli bölgelerinde kurulmaya başlanan biyokütle enerji santralleri ile birlikte, bu santrallerin çevre ve halk sağlığına olumsuz etkilerinin olup olmadığı kamuoyu tarafından merak edilen bir konu. Çevresel etkileri ile ilgili en çok sorulan sorulardan biri de, biyokütle enerji santrallerinde ağaçlar yakılacak mı sorusu. Bu yazı da, konu hakkında merak edilen soruları ve yenilenebilir enerji kaynaklarından olan biyokütle ile ilgili ayrıntıları ele aldık.
Enerji Sorunu
Tüm Dünya da olduğu gibi Ülkemizde de, sanayi ve teknolojinin gelişimine paralel olarak, enerji talebi artış göstermektedir. Enerji kaynaklarına duyulan ihtiyaç, yeni enerji kaynakları bulma konusunda insanoğlunu alternatif arayışlara götürmüştür. Dünya üzerinde yüzyıllardır kullanılan enerji kaynaklarının artan enerji ihtiyacını karşılamaya yetmeyeceğine dair belirtiler “yenilenebilir enerji kaynakları” kullanma eğilimini artırmıştır.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?
Yenilenebilir enerji kaynakları kısaca fosil olmayan enerji kaynaklarını ifade etmek için kullanılır. Kömür, petrol, doğalgaz gibi yakıtlar fosil yakıtlardır. Hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen çöp gazı da dahil gaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel – git gibi fosil olmayan enerji kaynakları ise yenilenebilir enerji kaynaklarıdır.
Biyokütle Nedir?
10 Mayıs 2005 tarihinde kabul edilerek yürürlüğe güren 5346 sayılı Kanun, yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi amacıyla kullanımının yaygınlaştırılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının güvenli, ekonomik ve kaliteli olarak ülke ekonomisine kazandırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması, çevrenin korunarak, atıkların değerlendirilmesi ve belirtilen bu amaçlar için kurulacak olan imalat sektörünün geliştirilmesi amacını gerçekleştirmek üzere çıkarılmıştır.
Bu Kanun biyokütleyi; ithal edilmemesi şartıyla, kentsel atıklar, bitkisel yağ atıkları, tarım hasatlarından kalan atıklar, tarım ve orman ürünlerinden elde edilen atıklar, lastiklerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan yan ürünlerden elde edilen kaynaklar ve sanayi atık çamurları ile arıtma çamurlarını ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.
Biyokütle Enerji Üretimi Nasıl Gerçekleşir?
İşte biyokütle olarak değerlendirilen atıkların enerjiye dönüştürülmesi, biyokütle enerji üretimi sayesinde mümkün olur. Biyokütlenin enerjiye çevrilmesinde farklı yöntemler kullanlır. Bu yöntemlerden biri termo – kimyasal yöntem, bir diğeri ise biyo – kimyasal yöntemdir.
1.Termo – kimyasal Yöntem:
Bu yöntemde biyokütle üç şekilde enerjiye çevrilmektedir.
- Doğrudan Yakma
- Gazlaştırma
- Piroliz
- Biyo – kimyasal Yöntem:
Biyo – kimyasal yöntemde ise; çürütme yoluyla enerjiye dönüştürme yapılmaktadır.
Toplum genelinde daha çok, biyokütle enerjisinin, termo – kimyasal yöntemlerden olan doğrudan yakma yöntemi ile üretildiği bilinmektedir. Bu bilgi beraberinde, biyokütle enerji santrallerinde ağaçlar yakılacak mı sorusunu getirmektedir.
Biyokütle Enerji Santralleri Çevreye Zararlı Mıdır?
Biyokütle enerji üretiminde, atıkların enerji üretiminde kullanılarak çevrenin korunması, fosil yakıtların enerji alanında kullanımının azaltılarak atmosfere verilecek zararın minimuma indirilmesi amacı taşınır.
Kurulacak olan santrallerin, kurulacağı yörede, çevreye ve insan sağlığına olumsuz etki edip etmeyeceği ise hem merak konusu ve hem de endişe kaynağıdır.
Biyokütle enerji santrallerinin ortaya çıkarabileceği halk sağlığı sorunları, pek çok kurum, kuruluş, dernek tarafından araştırılmakta ve konuya ilişkin farklı araştırma sonuçları yayınlanmaktadır. Genel olarak, bu konuda ortaya çıkabilecek çevresel sorunlardan bahsedecek olursak, bunlar;
- Katı ve sıvı yakıtların hava kirliliğine yol açması.
- Biyokütle üretiminin su kaynaklarını ve ekosistemi olumsuz etkileyebileceği, biyoçeşitliliğe zarar verebileceği.
- Dönüştürülecek atıkların taşınması ve stoklanması sırasında ortaya çıkabilecek sorunlar .
Konunun uzmanları tarafından, diğer enerji santrallerinin kurulumunda olduğu gibi biyokütle enerji santrallerinin kurulumunda da, santral kurulmadan önce çevresel etki değerlendirmesi ve sağlık etki değerlendirmesi çalışmalarının yapılması ve kurulacak santrallerin denetiminin sağlanması gerektiğine dikkat çekiliyor.
Biyokütle enerji santrallerinde ağaçlar yakılacak mı sorusunun cevabı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birimleri tarafından çeşitli vesilelerle verilmiştir. İlgili birimler yaptıkları açıklamalarda, kurulacak tesislerde kesinlikle fosil yakıtların kullanılmayacağını, yakıt olarak tarım ve orman atıklarının kullanılacağını, kullanılacak yakıtın ise yerli kaynaklardan temin edileceğini, ithal kaynakların kullanılmasının söz konusu olmayacağını belirtiyorlar.
